Parfüm Tanımlama Terimleri Hakkında

Merhaba komşular; incelemeleri yaparken kullandığım bazı tanımlamalar, konuyla fazla ilgisi ya da tecrübesi olmayan kişilere biraz anlaşılmaz gelebilir diye tahmin ettim. Burada yazdıklarım parfüm türleri değil, benim tanımlamalarımda neleri kastettiğimi anlamanız için bir kılavuzdur. Aklıma geldikçe eklemeler yapacağım.


Sıcak parfüm, sıcak nota: Genellikle biber türlerinden oluşan baharat notaları ve bu tarz parfümler. Aynı şekilde burbon, viski gibi iç ısıtan içkilerin notaları, tatlı reçineler ve sedir, sandal ağacı gibi bazı ağaç türleri, tonka, vanilya gibi tatlımsı notalar. Bu tarz parfümler genellikle koyu turuncu renkte olup, kışın soğuğa karşı size sıcaklık hissiyatı veren kokulardır. Baharatlı ve odunsu parfümlerin büyük bir kısmı, oryantallerin bazıları bu tarzdadır. Joseph Abboud güzel bir örnek. Genellikle 30 ve üzeri yaşlara uygundurlar. Özellikle soğuk zamanlara uygundurlar.




Soğuk parfüm, soğuk nota: Çok fazla rastlanmamakla beraber daha ziyade sucul ve fresh parfümlerde olur. Su, okyanus, buz gibi temalar. Neredeyse üşüten, yazın ise ferahlatan bir yapıları vardır. Soğuk bir tepeye çıktığınızda içinize çektiğiniz serin kar havasını andırırlar. Bu tarz parfümler sayıca az ve yapılarından dolayı her zaman sentetik yapıdırlar. Genellikle soluk mavi renkte olup, ferahlatıcılardır. Sucul kokuların bir kısmı bu tarzdadır. Swiss army güzel bir örnek. 25 yaşa kadar olanların kullandıkları parfümlerdendir. Özellikle sıcak zamanlara, nadiren de soğuk zamanlara uygundurlar.




Canlı parfüm, canlı nota: Bunlar genellikle parfümlerin üst harmanında bulunan tüm turunçgiller, hafif tropik ve ekşi meyveler, limonotu, hanımeli gibi bazı hafif kokulu ot ve çiçeklerden  oluşan notalar ve bu notaların baskınlığındaki parfümlerdir. Asidik, ekşi kokuya sahiptirler. Bu tip parfümler genellikle saydam ya da çok ucuk sarı renkte olurlar. Canlandırıcı, neşelendirici olup bahar aylarına çok uygundurlar. Sucul, turunçgil, meyveli kokuların önemli bir kısmı bu tarzdadır. Un Jardin Sur le Nil, acqua allegoria pamplelune, eternity güzel örnekler. Her yaş grubuna uygundurlar. Özellikle bahar aylarına uygundurlar.




Fresh parfüm, fresh nota: Bu grup, yukarıdaki grubu da kapsayan, çok geniş bir gruptur. Her türlü hafif, meyve, çiçek, sucul notalar, otlar bu gruba dahil olabilir. Örneğin bir deniz kokusu, hafif bir incir kokusu, nane, salatalık, kabe samanı, sabunsu kokular, bergamut, hafif çiçekler, yeşil notalar, yapraklar. Bu grup çok geniş olduğundan belirli kalıplara sokulamaz. Özünde kişiyi baymayan, hafif, canlı, yumuşak, sıcak mevsimlerde rahatlıkla kullanılabilen her türlü kokuya fresh diyebiliriz. Canlı ile fresh arasındaki fark; canlı; turunçgil ve meyveye yöneliyorken, fresh tanımı her türlü hafif, ferah, taze nota için geçerlidir. Sucul notaların hepsi, meyveli ve çiçeksi kokuların bir kısmı bu gruptadır. Renkleri genellikle soluk maviden, soluk yeşile kadar değişebilir. Cool water, polo blue, kenzo güzel örnekler. Genellikle 30 yaşa kadar olanların kullandıkları parfümlerdir. Her mevsim kullanılabilirler.








Yumuşak parfüm, yumuşak nota: Bu tanım yasemin, hanımeli, gardenya gibi hoş kokulu çiçekler, şeftali, muz, kavun, papaya gibi yumuşak ve tatlı meyveler, armut ağacı, gül ağacı, sandal ağacı gibi tatlı kokuya sahip esanslar ve vanilya, amber, bal, süt gibi tatlımsı notalar ve teması bunlara dayanan parfümler için. Dikkat edilmesi gereken nokta bu tarz parfümlerin kremsi, baymayan yumuşak bir tatlılıkta, insanı yumuşatan tarzda olmaları. Yani kesinlikle şekerli ya da ağır kokular değiller. Bu kokular genellikle soluk sarı ya da soluk pembe renkteler. Tüm meyveli kokular, bazı çiçeksi kokular, odunsu çiçeksi misk kokularının önemli bir kısmı bu gruptan parfümler. Calvin Klein Escape, caron third man güzel örnekler. Tüm mevsimlere uygun evrensel kokulardır. Her yaş grubundan kullanıcıları olabilir.








Sert parfüm, sert nota: Bu tanım kahve, anason, biber, kimyon, kişniş, adaçayı, kekik, tütün, ardıç, biberiye, kuru ve buruk odunsu notalar ve diğer genel baharatların kuvvetli halleri ve bu notaları haddinden fazla içerip, çok sert, yoğun, burun yakan, cildi tahriş eden, algıları yoran kuvvetli kokular için. Bu yapıdaki kokular genellikle bu notalardan bir ya da bir kaçını olması gerekenden çok daha fazla oranda ihtiva ederek harmanda uyumsuzluk yaratır ve burnu zorlar. Özellikle adaçayı, biber, sentetik yeşil notalar, ardıç gibi notalar tehlikelidir. Özetle; fazla baharatlı ya da fazla otsu kokular bu yapıdadır. Bitki iksiri gibi kokabilirler. Renkleri genellikle koyu yeşil ya da koyu kahve olur. Odunsu, baharatlı ve aromatik kokuların bir kısmı bu yapıda olabilir. Bir parfümün fazla sert olması istenmeyen bir özelliktir.








Maskülen parfüm, maskülen nota: Benim bu tanımımı bilmeyeniniz yoktur heralde. Burada maskülen tanımının açılımı çok basit: Açık bir şekilde erkek parfümü olduğu belli olan her türlü erkeksi parfüm. Biraz açarsak bir kadının kullanmak istemeyeceği, ya da kullanamayacağı, doğrudan erkeklere yönelik yapılmış, erkeklerin beğenileri yapısında olan parfümler. Gene mi anlatamadım? Kouros'u düşünün, kouros kullanan bir kadın düşünebiliyor musunuz? Ya da polo? Bu tarz parfümlerin belirli bir kalıbı yoktur. Ancak içlerinde fazla tatlı notalar, çiçeksi ya da meyvemsi notalar olmaması gerekir, yani sıfır feminenlik.  Özellikle şipre, fujer, bazı oryantal, baharatlı ve odunsu kokular bu tiptedir. Kirli, havyansı bir kokuya sahip olabilecekleri gibi otsu, baharatlı da olabilirler. Bu parfümlerde çoğunlukla misk, deri, viski, yeşil notalar, sedir, çam gibi keskin ağaçlar, meşe yosunu gibi notalar bulunur. Her renkte olabilirler. 80'lerde üretilmiş parfümlerin hemen hepsi böyledir. Günümüzde ise sulanan parfüm zevkleri ve moda anlayışından dolayı tek tük yeni versiyonlar üretilmektedir. Eskilerden polo, yenilerden narciso rodriguez güzel bir örnek. Genellikle 25 üzeri yaşlara hitap ederler. Yaz mevsimleri dışında her mevsim kullanılabilirlier. Kouros, polo, azzaro, drakkar noir klasik güzel örnekler.








Hayvansı parfüm, hayvansı nota: Bu tanım her türlü havyandan elde edilen notalar ve bunları ana tema alan parfümler için geçerli. Deri, misk, amber(ambergris), bal, süt, misk kedisi, deniz kabukları, balmumu gibi notaları içerirler. Misk gibi notalar hayvanın koku bezlerinden, amber balina dışkılarından elde edildiğinden, yanlış kullanımlarında kirli, fazla hayvansı bir koku verebilirler. Neyseki eskiden beri kullanılan notalar olduklarından bu tarz başarısız parfümler azdır. Kouros oldukça güzel bir örnektir. Bunlar genellikle kuvvetli sarı renkte olurlar. Kullanıcıları 30 ve üzeridir. Sonbahar ve kış aylarına uygundurlar.








Koyu parfüm, koyu nota: Bu tanım canlı parfüm tanımlamasının tam karşıtı. Yani sakin, kendi halinde, ortaya fazla birşey çıkarmayan, tene yakın, bazen buruk kokan notalar ve bu yapıdaki parfümler. Süet, gül, kakule, muskat, maun, tik, menekşe notaları bu yapıdadır. Bu tarz parfümlerde gizemli, üzgün, melankolik bir karakter bulunabilir. Genellikle 20-30 yaşlarındakiler kullanır. Yapı olarak orta sertlikte olduklarından hemen her mevsim kullanılabilirler. Belirli bir sınıfa dahil değildirler ancak daha ziyade aromatik ve fujerlerde sıklıkla görülür. Ungaro III çok iyi bir örnektir.









Kremsi parfüm, kremsi koku: Bunu burnu yeterince hassas olmayan kişilere ifade edebilmek biraz zor. Ama şöyle bakın; krem deyince aklınıza ne geliyor, yumuşaklık, beyazlık, nemlilik değil mi? İşte kremsi parfümlerde böyle. Hindistan cevizi kokulu şampuanların kokusunu düşünün; işte ona benzer bir kremsilik olmalı. Bir parfümün kremsi olabilmesi için vanilya içermesi bir zorunluluk. Çünkü kremsiliği parfümün içerisindeki bu vanilya notası nemli olarak kullanılırsa veriyor. Bazı durumlarda vanilya şeftali ile karışınca da benzeri bir durum ortaya çıkabiliyor. Nadir durumlarda da beyaz gül, süt, yasemin, gardenya da kremsi koku verebiliyor. Ama esasen, nemli vanilya hissiyatı veren parfümler kremsi koku sayılıyorlar. Örnek Caron Third man.




Kuru parfüm, kuru koku: Parfümün kuru hissiyatını vermesi için; yine vanilya, karanfil, tarçın, tütsü gibi notaları barındırması gerekiyor. Ancak en etkili elemanlar yine vanilya ve karanfil. Bunun dışında zencefil de sıklıkla kullanılabilir. Yukarıdaki durumun tam karşıtı olan bu tipte, parfüm son derece kuru, pudramsı, sanki nefesinize çektiğinizde öksürtecek, damağınızı kurutup, nefesinizi kesecekmiş gibi olan bir koku hakimdir. Tabi nadiren bu kadar ekstrem olur. Ancak genel yapıları bu şekilde, pudramsı, tozlu, kurudur. Bir talk pudrasının kuru kokusunun düşünün işte bu şekilde. Bu tip kremsi kokulara göre beğenmesi ya da kullanması daha zor olan parfümlerdendir. Örnek YSL Body Kouros, Versace Blue Jeans, Bulgari BLV.




Temalı parfüm: Temalı parfüm, karışık bir harmanı olup, herhangi bir grupta olmasına rağmen daha ziyade kendi içerisindeki bir notaya odaklanmış parfümlerdir. Bu tip parfümler sınıfları ne olursa olsun, harmanları ne kadar karışık olursa olsun bu tema aldıkları notayı çok baskın olarak ortaya çıkarıp, diğer notaları hafiften bunu destekleyecek şekilde verirler. Belirledikleri bu en belirgin kokuyu baştan sona kadar kaybetmezler. Örneğin deri temalı, lavanta temalı, vanilya temalı gibi. Bunlara örnekler lavanta temalı olarak pierre cardin pour l'homme, vanilya temalı olarak fahrenheit 32 ve jpg le male, kabe samanı temalı olarak guerlain vetiver, tütün temalı olarak aramis havana, menekşe temalı olarak grey flannel verilebilir.




Asidik parfüm, asidik koku: Bu tip parfümleri tanımlamak kolaydır. Üst notalarında kuvvetlice ekşimsi greyfurt, mandalina, limon, misket limonu gibi turunçgillerin notalarını barındıran parfümler bu şekildedir. Aklınıza tam olmamış mandalina ya da oldukça ekşi bir limonun kokusu ve tadını getirin. İste almanız gereken koku budur. Bu tip kokular, son derece canlı ve taze kokularından dolayı her zaman oldukça değerlidirler. Ancak turunçgil notaları oldukça uçucu notalar olduklarından parfümün tamamını karakterize edemezler, daha ziyade ilk yarım - bir saatlik süreçte etkili olurlar. Nadir bulunurlar. Canlandırıcıdırlar. Örnek olarak trussardi action sport, Calvin Klein CK one summer 2005, guerlain acqua allegoria pamplelune verilebilir. 





Tatlı yada tatlımsı koku ve harman: Bu grup yumuşak tip parfümlerle yakından ilişkilidir. Parfüm konusuna yeni giriş yapan kimselerin en çok karıştırdığı tanım tatlı ya da tatlımsı parfümler ile şekerli parfümlerdir. Tatlı parfümlerde doğrudan şeker hissiyatını bulunmaz. Bunu yerine hafif tatlımsılık hissiyatı olur. Örneğin olgun bir kavunun, şeftalinin, muzun, kayısının kokusu, amber, yasemin, hanımeli notalarının kokusu gibi. Tüm bu notalar hafif notalardandır ve insanı bunaltmazlar. Dolayısıyla bu tip doğrudan şeker hissiyatı barındırmadan hafif tatlılık hissettiren parfümler tatlı parfümlerdir. Örnek Lagerfeld KL homme, Calvin Klein Escape, Caron L'Anarchiste.




Şekerli koku ve harman: İşte burada şekerden ne anlıyorsanız o. Yani bal, karanfil, şeker, şurup, marmelat, tarçın, vanilya, karamel, çikolata, aselbent gibi aklınıza gelen her türlü şekerli notayı kapsayan parfümler. Bu tip parfümler içerlerindeki bu notaların miktarına bağlı olarak oryantal ya da gourmand olabilirler. Oryantal kokular tatlı, sıcak tütsümsü kokularken, gourmandlar şekerli yiyecekleri andıran tatlı kokulardır. Nadiren iyi olmakla beraber, azımsanmayacak bir kısmı aşırı derecede tatlı olup insanı boğan, bunaltan, kaçma isteği uyandıran baygın kokulardır. Örnek Lagerfeld Jako, Calvin Klein Obsession, Joop.




Yeşil koku, yeşil parfüm: Bu tanımlamam aklınıza gelen her türlü yeşil renkli notanın kullandığı ama, daha ziyade bir ormandayken aldığınız çamsı koyu yeşil kokuyu veren kokuların tümü için geçerli. Çünkü bir yosunlu koku deniz kokusudur, ya da çimensi bir koku taze bir kokudur. Ancak reçine, çam, servi, köknar kokuları yeşil kokulardır. Ki zaten çam ağacına o güzel kokuyu veren de içerisindeki reçinesidir. Taze çam odununu yontarsanız mis gibi kokar. Sedir daha sıcak kokusundan dolayı yeşil bir nota değildir. Parfümün yeşil bir parfüm olması için gözünüzün önüne koyuya çalan bir yeşil renk getirmesi gerekiyor. En temel nota her zaman çam notası. Örnekler: Pino Silvestre, Acqua di Selva, Polo, Van Cleef & Arpels TSAR.





Eski berber dükkanı kokusunda / temasında parfüm: Bu ilginç tanımlama; 30 - 40 sene ve öncesinin berber dükkanlarının klasikleşmiş kokusunu hatırlatan tarzda havası/kokusu olan parfümler için geçerlidir. Bu parfümlerin harmanında genelde defne, karanfil, sardunya notaları bulunur. Buna bazen sandalağacı, biberiye, anason gibi notalar da katılabilir.  Ama temelde almanız gereken sabunsu karanfil tarzı bir kokudur. Zaten bir tanesini kokladıktan sonra tam olarak bu tanımlamayı hafızanıza kazırsınız, çünkü çok klasik bir koku tipidir. Bu parfümler belirli bir kalıba sokulamaz fakat çoğunlukla aromatik ve fujer tipinden çıkarlar. Örnek olarak Azzaro, Rive Gauche, Brut, Old Spice, Tabac, Royal Copenhagen verilebilir. 





Statik koku, statik harman: Bu tabir; ilk sıktığınız andan uçana dek neredeyse hiç değişmeden aynı kokan, belki bu yüzden sıkıcı olabilecek parfüm ya da harmanları ifade ediyor. Klasik örnekler Bulgari Black, Aramis Tuscany.

Dinamik koku, dinamik harman: Bu da; statiğin tam karşıtı şeklinde ilk sıkışınızdan itibaren aşama aşama değişen, oturan, bazen bu değişim sırasında çok farklı bir karaktere bürünüp şaşırtabilen kokuları ifade ediyor. Bu tarz parfümler özellikle hassas burunlu parfüm meraklıların analiz etmeyi sevdiği tip olan kokulardandır. Çoğu parfüm bu yapıdadır ama bazıları bu geçişler arasında adeta farklı kimliklere bürünürler. Bunlar azdır. Örnekler Paco Rabanne XS, Paul Smith Story.

Köşeli harman, köşeli koku: Bu tip koku ya da harmanlarda genellikle sert ya da kuvvetli notaların bolca kullanılması ve bunların yeterince harmanlanamayışından ötürü agresif bir yapı bulunur. Siz genel olarak sabit, tek bir kokuyu değil de birden fazla notalayı ayrı ayrı hissedersiniz. Örneğin; bir parfümde aynı anda tütün, karanfil, kakule, biber, viski, limon gibi notaları aynı anda algılayabilirsiniz. Bu bazen parfümün kalitesini gösteren güzel bir durum olurken, aşırıya kaçtığında bazen algıları yorarak kullanıcısını rahatsız edebilir. Sonuçta parfüm tenle ve algılarla uyumlu olmalıdır. Gün boyu beyninizi meşgul eden farklı notalar başınızı ağrıtabilir, kendinizi yorgun hissettirebilir. Bu duruma iyi örnekler genel Creed parfümleri, ortalamalar Ungaro III, Carolina Herrera CH, kötü örnekler lacoste pour homme, French connection FCUK, Caron Yatagan.

Homojen Harman, homojen koku: Köşeli' nin tam karşıtı olan bu durumda parfümün içerisindeki tüm harmanlar çok büyük bir ustalıkla karışmıştır. Böyle parfümlerde algılarınızı zorlamazsanız özellikle değişik notaları algılamazsınız. Genellikle tek bir sabit koku ya da en fazla iki notanın çok iyi karışımını algılarsınız. Bu tarz parfümler algıları zorlamamalarından ötürü günlük kullanıma en uygun tip kokulardandır. En iyi örneklerden biri Lancome Hypnose' dur. Bu durum doğrudan bir kalite göstergesi olamaz.